ODİP KOMPLEKSİ

        Üç yaşlarındaki çocuk, belli bir olgunluğa erişmiş, kendi varlığının bilincine varmış, sürekli ''ben'' diyerek bunu ifade etmiştir. Her şeyin kendisinin olmasını ister: özeI1ikle çok yakın ilişkiler içinde olduğu anne ve babasını.

Küçük oğlan, annesine sevimli görünmeye çaIışır, onu sahiplenir hatta baskıcı olur, ondan daha çok sevgi, daha çok öpücük ister, başkalarıyla konuşmasına izin vermez hatta onun lafını keser. Küçük kız da babasına sevimli görünmeye çaIışır, koI1arına atılır ve onun dikkatini çekmek için elinden geleni yapar.  Erkek annesine, kız babasına karşı huysuz, saldırgan olur, yarı şaka yarı ciddi vurur. Çocuk anne ve babasının yalnız kalmasını ne pahasına olursa olsun engeI1emeye, hatta onları ayırmaya çaIışır. Onları birlikte görünce kucaklarına atlayıp aralarına girer. Akşam, bir başka fasıl yaşanır. Çocuk, anne ve babası birlikteyken yalnız  kalmak istemez, masal anlattırmak için uğraşır: ''Bir tane anlat, bir tane daha, son bir tane'' diye ısrar eder. Çocuk, annesinden gittikçe daha uzun masaI1ar anlatmasını istiyordu. Annesi çok mutlu oluyordu çünkü kızının onu çok sevdiğini düşünüyordu.  Çocuk bir gün ona ''Benimle kalmanı istiyorum, babamın yanına gitme. ,,  deyince, kızının gerçek amacının ne olduğunu anladı.  Çocuk yavaş yavaş anne ve babasının sadece onun için yaşamadıklarını, onların arasında da yoğun, sevgi dolu bir ilişki olduğunu anlar. Annesi yalnızca onunla konuşmamakta, babası yalnızca onunla ilgilenmemektedir. Çocuğu en çok şaşırtan şeyse anne ve babasının özel hayatının dışında bırakılmış olmasıdır.Onlar yatak odalarında, kendisinin dışında samimi bir ilişki yaşamaktadırlar. 
 '' Çocuk karmaşık, çelişkili çeşitli duygular içindedir. Anne ve babası arasındaki özel ilişkiye merak duyar ;kıskançlık, dışlanmışlık, terk edilmişlik duyguları içindedir.
 Bunun sonucu olarak anne- babasını ayırmayı dener, karşı cinsten olan ebeveyni kendi tarafına  çekmeye çalışır. Bu şekilde anlatılınca sanki çocuk bir taktik uyguluyormuş gibi bir izlenim bıraksa'da, esasında çocuk bilinçli olarak davranmaz, her şey bilinçaltında olur biter.Çocuğun yaşadığı duygusal karmaşa, onun kabuslar görmesine, konuşmasının gerilemesine neden olur.  Terkedildiğini zannettiği için dikkat çekmeye çalışır, bir yandan da eski mutlu günlerinin özlemini çeker.

       Bu sıralarda bir kardeşin doğumu durumu daha da kötüleştirir. Böyle bir durumda çok dikkatli olunmalı, çocuğa çok fazla ilgi ve şevkat gösterilmelidir. Çocuk kendini bu zor durumdan nasıl kurtaracaktır? Bu öyle bir komplekstir ki, Freud ona, babasını öldürüp annesiyle evlenen mitoloji kahramanı Ödip'ten esinlenerek ''Ödipkompleksi'' adını vermiştir. Psikanalistlere göre, kompleksler duyguların karışıp düğümlenmesinden kaynaklanır, ama demiryolu ağında olduğu gibi, doğru yönlendirilmiş makaslarla, sorun çözülür.

   Çocuk ne annesini, ne de babasını bertaraf edemiyeceğine göre, içinde bulunduğu bu karışık durumdan kurtulmak için başka bir politika izlemeye başlar. (Tabii bunlar bilinçaltındadır) Artık rakibine bezemek için her şeyi yapacaktır. Kız annesini, oğlan da babasını taklit edecektir. Bu da baştan çıkartmanın başka bir şeklidir. Çocuğun önünde benzemek ve özdeşleşmek istediği bir modelin bulunması, onun kendi cinsiyetini tanımasına ve büyümesine yardım eder. Burada cinsiyetini tanımasından söz ederken, çocuğun erkek veya kız olduğunu fark etmesini ve iki cinsin arasında bir fark olduğunu anlamasını kastediyoruz.

Bu, çocuğun her hareketinde, her oyununda, her konuşmasında belli olur. Bebeği ile oynayan küçük kız, anne rolünden başka hiçbir rol kabul etmez küçük oğlan da hiç tereddütsüz baba olur. Kız çocuk hemşire, öğretmen olmak ister. erkek ise pilot.  Çocuk, bu yaşta erkek ve kız arasındaki anatomik farkları görür. 

BİRKAÇ ÖNERİ   Anne baba, çocuk saldırgan davrandığı zaman ona kötü bir çocuk olduğunu söylerlerse, çocuğun bu zor dönemi daha da zorlaşır. Eğer çocuk daha fazla sevgi istiyorsa, buna ihtiyacı vardır, ona bol sevgi gösterin. Ama, kendi ilişkilerinizi kısıtlamayınız. Bu yaştaki çocuğa, anne ve babanın arasındaki ilişkiye saygılı olması öğretilebilir. Çocuğun sistematik olarak anne ve babasının arasına girmesine izin verilmemelidir.

    Eğer aniden az sevilen ebeveyn olduğunuzu fark ederseniz, hiçbir şey olmamış gibi davranın. Fakat tercih edilen sizseniz o zaman eşinizi ön plana çıkartacak şekilde davranın. Örneğin ''Git anneni öp'' veya ''Koş babanı öp'' veya ''Anne çok güzel'' gibi.

    Eğer çocuk okula bu kriz döneminde başlatılırsa, evden uzaklaştırılmak istendiği fikrine kapılabilir. Tepkilerine dikkat edin ve gerekiyorsa okula başlatmayı erteleyin. Bazen de tersine okul, getirdiği yenilikler sayesinde bu zor devrenin atlatılmasında yardımcı olur.

İşte, kısaca Ödip kompleksi, nedenleri, çocukta yarattığı etkiler ve sonuçları.